Cezaevlerinde İhtiyaç Duyulan Hijyenik Malzemelerin Temini İçin Özel Düzenleme Yapılması
2022/4393 numaralı başvuru hakkında verilen 25.04.2022 tarihli Gönderme Kararı
Kurumumuza yapılan başvuruda, cezaevlerinde tutulan mahpus kadın ve kız çocuklarına ücretsiz hijyenik ped sağlanması ve bu yönde mevzuatta düzenleme yapılması talep edilmiştir. Sağlık hakkının, başta Anayasa olmak üzere gerek ulusal gerekse uluslararası düzenlemeler ile koruma altına alınan temel bir hak olduğu, diğer taraftan, cinsiyete dayalı herhangi bir ayrımcılığın da aynı şekilde yasaklandığı ve özellikle ülkemizin taraf olduğu CEDAW, 1’inci maddesi ile taraf Devletler acısından kadınlara karşı ayrımcılığın her biçimini yasaklamayı, her turlu vasıtayla ve hiç vakit kaybetmeden kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etme politikası izlemeyi yukumluluk haline getirdiği, uluslararası kurallarda hijyenik pede ulaşımın kadınların sağlık hakkı kapsamında değerlendirildiği, ancak ulusal mevzuatımızda ceza infaz kurumlarında bulunan kadınların ve kız çocuklarının hijyenik pede erişimleri konusunda acık bir düzenleme bulunmadığının görüldüğü, bu durumun Adalet Bakanlığı bünyesindeki ceza infaz kurumlarında farklı uygulamaların hayata geçirilmesine neden olduğu (kimi kurumlarda ücretsiz ped dağıtımı yapılırken diğerlerinde kantinde ücreti karşılığında satıldığı), açık bir düzenleme olmaması uygulamanın sürekliliğini de sekteye uğrattığı (zaman zaman dağıtım yapılması zaman zaman yapılmaması gibi), nitekim Kurumumuzca yapılan cezaevi ziyaretlerinde de bu yönde bir uygulama birliğinin olmadığının görüldüğü, kimi cezaevlerinde ise hijyenik pedlerin çeşitli sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla temin edildiği hususunun da dile getirildiği, başvuruda da belirtildiği üzere, infaz kurumlarının kantininde hijyenik ped bulunması, kadınların ve kız çocuklarının ekonomik durumlarına göre hakka erişimlerinin önündeki engelleri kaldırmadığı, eşitsizlikleri gidermediği ayrıca hijyenik pede erişimin bireysel olduğu kadar ceza infaz kurumlarında olduğu gibi toplu kalınan ortamlarda aynı zamanda bir toplumsal sağlık sorunu olduğu, şikayetin vatandaş odaklı ve somut sonuca ulaştırılarak makul bir surede öncelikle dostane çözüme kavuşturulmasının gözetilmesi, böylelikle ilgili idarelerin iyi yönetim ilkeleri ve Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile uyumlu uygulamalar geliştirmesine katkı sağlanması beklendiği, Ombudsman ile yapılacak iş birliği, kadın hakları ve çocuğun yüksek yararı ilkesi çerçevesinde idareden beklenen hassas yaklaşım temelinde iyi bir örnek teşkil edeceğinin memnuniyetle karşılanacağı değerlendirilerek Adalet Bakanlığına Gönderme Kararı verilmiştir.